مقایسه عملکرد دانه و اجزای عملکرد ژنوتیپ‌های بومی عدس تحت تنش خشکی و اثر توام خشکی و شوری بر برخی ژنوتیپ‌های تحت بررسی در مرحله رویشی

Authors

  • احمد بابازاده کارشناس ارشد واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
  • سمن چلبیانی عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
  • مهناز شریفی عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
  • ورهرام رشیدی دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
Abstract:

تنش شوری و خشکی، از جمله مهم‌ترین تنش‌های غیرزیستی، رشد و نمو محصولات زراعی را کاهش می‌دهند. در ایران و برخی از کشورهای جهان عده کثیری از مردم جهت تامین پروتئین مورد نیاز خود از حبوباتی نظیر عدس استفاده می­کنند. به­منظور ارزیابی ژنوتیپ­های عدس از نظر تحمل به خشکی در مرحله گلدهی آزمایشی به­صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال 1392 و 1393 در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × تنش خشکی برای کلیه صفات تحت بررسی معنی­دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ­ها از نظر آن صفات نسبت به تنش خشکی می­باشد. مقایسه میانگین صفات از نظر اثر متقابل ژنوتیپ × تنش خشکی نشان داد با وجود اینکه کلیه ژنوتیپ­ها در شرایط تنش خشکی نسبت به شرایط بدون تنش کاهش عملکرد معنی­داری داشتند، اما ژنوتیپ شاوی ورزقان هم در شرایط بدون تنش خشکی و هم در شرایط واجد تنش، نسبت به سایر ژنوتیپ­ها دارای عملکرد بالاتری بودند. همچنین، جهت ارزیابی تحمل ژنوتیپ­های بومی عدس نسبت به اثر توام تنش شوری و خشکی، آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و با استفاده از 3 فاکتور در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز در سال 1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش گلخانه­ای شامل: تنش خشکی دو سطح ( شاهد و آبیاری در مرحله 50% ظرفیت زراعی)؛ تنش شوری در دو سطح (شاهد و شوری، 4 دسی­زیمنس بر متر) و تعداد 7 ژنوتیپ انتخابی عدس از آزمایش جوانه­زنی بودند. نتایج تجزیه واریانس آزمایش گلخانه­ای نشان داد که اثر متقابل سه جانبه ژنوتیپ × شوری × خشکی فقط برای طول ریشه معنی­دار بود که نشان‌دهنده متأثر شدن متفاوت ژنوتیپ­ها از لحاظ این صفت تحت تاثیر اعمال توأم شوری و خشکی می­باشد. اثر سطوح تنش شوری و سطوح تنش خشکی روی کلیه صفات معنی­دار بود که نشان‌دهنده تغییر ارزش صفات مورد مطالعه و تحت تأثیر قرار گرفتن آنها از شرایط تنش شوری و خشکی است. نتایج تجزیه رگرسیون و علیت برای وزن خشک ساقه نشان داد که صفت تعداد ریشه­های جانبی با بیشترین اثرات مستقیم و غیرمستقیم، نقش مؤثری در افزایش میزان وزن ساقه در شرایط تنش شوری و خشکی داشت. تجزیه خوشه­ای نیز ژنوتیپ­ها را به دو خوشه تقسیم نمود. خوشه دوم مشتمل بر ژنوتیپ­های کلیبر، هوراند دانه­ریز و شاوی ورزقان از نظر صفات مورد مطالعه از ارزش بالاتری نسبت به میانگین برخوردار بودند و آنها را می­توان ژنوتیپ­های متحمل در مرحله رویشی نسبت به سایر ژنوتیپ­ها در این آزمایش دانست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

full text

اثر تنش خشکی در مرحله گلدهی بر عملکرد دانه و اجزای آن در نمونه‌های بومی عدس

به ­منظور ارزیابی ژنوتیپ­های عدس از نظر تحمل به خشکی در مرحله گلدهی آزمایشی بصورت اسپلیت پلات  بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سالهای92-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه­ آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ× تنش خشکی برای همه صفات به جز 50% سبز شدن، 50% گلدهی و ارتفاع بوته معنی­دار بود که حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ­ها از ن...

full text

اثر تنش خشکی انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای نخود کابلی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر صفات فنولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد، تعیین تنوع فنوتیپی و رابطه عملکرد تک بوته با سایر صفات مورد بررسی در 64 ژنوتیپ نخود کابلی، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده (8×8) در شرایط بدون تنش و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سال زراعی 89- 1388 اجرا گردید. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپهای نخود از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری و...

full text

بررسی برخی شاخص‌های فیزیولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام کلزا تحت تاثیر تنش خشکی

مطالعه با هدف ارزیابی شاخص‌های فیزیولوژیک جهت بررسی اثر خشکی بر عملکرد دانه و اجزای آن روی کلزا به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 90-89 اجرا گردید. فاکتور‌های آزمایش شامل آبیاری در 3 سطح: بدون تنش و کمبود آب در مرحله روزت و پرشدن دانه و ژنوتیپ شامل کرج1، کرج 3، اپرا، اکاپی، لیکورد و مودنا بودند. کمبود آب در مرحله روزت ب...

full text

اثر تنش خشکی انتهای فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپهای نخود کابلی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر صفات فنولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد، تعیین تنوع فنوتیپی و رابطه عملکرد تک بوته با سایر صفات مورد بررسی در 64 ژنوتیپ نخود کابلی، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده (8×8) در شرایط بدون تنش و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سال زراعی 89- 1388 اجرا گردید. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپهای نخود از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنیداری وج...

full text

بررسی برخی شاخص های فیزیولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام کلزا تحت تاثیر تنش خشکی

مطالعه با هدف ارزیابی شاخص های فیزیولوژیک جهت بررسی اثر خشکی بر عملکرد دانه و اجزای آن روی کلزا به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی آذربایجان شرقی طی سال زراعی 90-89 اجرا گردید. فاکتور های آزمایش شامل آبیاری در 3 سطح: بدون تنش و کمبود آب در مرحله روزت و پرشدن دانه و ژنوتیپ شامل کرج1، کرج 3، اپرا، اکاپی، لیکورد و مودنا بودند. کمبود آب در مرحله روزت ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 1(45) بهار

pages  89- 106

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023